Ludwig Vandevelde
Pietà
Klik op de afbeelding om te vergroten
Vijf studies voor Pietà
Eikenhout
Pietà,
Eikenhout
Sculptuur, waarneming, figuratie, representatie, realisme, levensgroot, traditie, ambacht, houtsnijden, beitsen,
boenen, continuïteit, vernieuwing, originaliteit, mimesis, vervreemding, expressie, emotie, intellectueel,
cerebraal, citaat, illusie, theatraal, contemplatief, gelaagd, complex,… de lijst naamwoorden, bijwoorden en
persoonsvormen kan eindeloos doorgaan om het proces en de aard van de twee sculpturen te beschrijven die
samen een onlosmakelijk duo vormen.
‘Mater Dolorosa’ en ‘Graf ’ vormen samen de ‘Pietà’. Samen vertellen ze het verhaal van de treurende
moeder bij het graf van haar overleden zoon. De beide objecten zijn identiek in materiaal-behandeling en
stijl; ze zijn complementair op inhoudelijk vlak. Ze zijn beiden het fysieke resultaat van een omslachtig proces
van hout-snijden zoals dat ontwikkeld werd in de barok; ze zijn beiden identiek in hun mimetisch vermogen,
zoals we dat kennen sinds de Grieks-romeinse traditie. En als het gaat over de status van het gerepresenteerde
object treedt er een kritische reflex op die kenmerkend is voor de hedendaagse kunst.
De realistische representatie van het menselijke lichaam is exemplarisch voor de ontwikkeling van de
Westerse artistieke traditie, terwijl de ruimtelijke weergave van een object (in dit geval het Barcelona Daybed
van Mies Van der Rohe) tot een illusoire caleidoscoop leidt. Dit veelzijdig belichten van verschillende
aspecten van de mimesis (kritisch te bevragen heet dat in het jargon) positioneert de sculptuur in het
cerebrale denken van de hedendaagse kunst. Daar, waar de barok nog een uitzinnig spel speelde met de
werking van schijn en illusie, daar is ze nu een onderwerp van kritische reflectie geworden.
Hoe bevredigend voor het intellect alle geschiedenis, esthetica of intellectuele spelletjes ook moge zijn,
hoeveel verbazing het beheersen van een ambacht ook moge opwekken, toch is het de diepe emotionele
werking die van de sculpturen uitgaat, die het eigenlijke onderwerp van de Pietà uitmaken.
Elke cerebrale benadering van dit thema gaat voorbij aan de ervaring die het kijken en zien van een diep
menselijk verdriet oproept. Dat is een ervaring die het heden aan het verleden verbindt, los van stijl of
esthetische principes. Dat is waartoe sculptuur in staat is.